ديوان امير خسرو

بيهوده چندين بتا، خون در مسلماني مکن
اسلام کي داند کسي کو غارت ايمان کند

آن غمزه خونريز او خونم بريزد عاقبت
سخني دل قصاب را در زير خونها مي کشد

شبهاي عاشق را گهي صبح طرب کمتر دمد
کز ناوک غمزه زنان پيکانش در بستر دمد

در هواي نيکوان مي بود تا از دست رفت
چون کند مسکين، گرفتار هواي خويش بود

گر چه کار عاشقان پيوسته ساماني نداشت
اينچنين يک بارگي هم ابتر و در هم نبود

گفتم اين غمهاي دل بيرون دهم تا وارهم
در همه عالم بجستم هيچ جا محرم نبود

آدمي خوشدل نباشد، گر چه در جنت بود
آدمي خود کي تواند بود، چون آدم نبود

بيش ازين نبود که بکشندم، بخواهم مست رفت
آشکارا در برش گيسوکشان خواهم کشيد

گر برون خواهي خراميدن يکي بنمايمت
آنکه پا در دامن عصمت درون خواهد کشيد

لاف عشق و وصل ياران، اين بدان ماندبدان
حاجيان در کعبه ماندند و به ترکستان شدند

سر گذشتي بشنو از من، داشتم وقتي دلي
سالها شد در فرامش خانه مويت بماند

رفت جان پر هوس تا بوسد ابروي ترا
هم در آن بوسيدن محراب ابرويت بماند

مرده آن قامتم کاندم که بخرامد به راه
مردگان در خاک هر دم حسرتي ديگر خورند

پاکبازان سر کوي خرابات فنا
در مقام سرفرازي خشت بالين کرده اند

تا تو دست جود بگشادي، فلک بيکار ماند
اختران در هفت گنبد صورت گرمابه اند

هر کجا خوي ريخت از رويت، ملاحت مايه بست
چاشني گيران خوبي در نمکدان ريختند

عيش تلخم با خيال لعل جان افزات هست
شربت زهري که در وي آب حيوان ريختند

عاقبت بر روي آب آورد راز بيدلان
گر چه گريه در شب تاريک پنهان ريختند

در خيالت، اي خيال ابروانت ماه عيد
اذهبا قبلي و روحي، بيننا بعد بعيد

مثل رويت در بني آدم کسي هرگز نديد
دست نقاش ازل تا نقش آدم برکشيد

دوستان گويند خسرو را ملامت در وفاست
اي عزيزان، هر نفس ياري دگر نتوان گزيد

عاشقي و رندي و ديوانگي، در شخص ما
قصه و افسانه نبود راستي بايد شنود

شوخيش بين کاشکارم مي نوازد در نهان
با رقيب خويش اشارت سوي خنجر مي کند

يک دل آبادان نپندارم که ماند در جهان
زان خرابيها که آن چشم خماري مي کند

آنکه پندم مي دهد در عشق بهر زيستن
مرهم بي فايده بر زخم کاري مي کند