ديوان امير خسرو

نه زنده، مرده بود آنکه سنگ پيوسته
تنش به رنگ به سودا و روح در افرنج

ز بهر سنگ ملمع که آيدت در دست
بسا کسان که شکستي به سنگ شان آرنج

چنان به لذت نفسي، که گر شود ممکن
به حرص حس ششم در فزايي اندر پنج

سازم نثار آن رخ زيبا، گرم بود
در کيسه صد هزار سفيد و سياه و سرخ

خسرو رديف اين غزل از بهر امتحان
آورده در قطار سفيد و سياه و سرخ

خجسته آفتاب در شرف سلطان جلال الدين
کزو هر دم جهان را طالع فرخنده مي آيد

عنانگيري نکرد آن بيوفا يک ره مرا روزي
که در ويرانه بيچارگان مهمان فرود آيد

خيالش باز گرداگرد دل مي گرددم امشب
الا، اي دوستان، ياري که دشمن در کمين آمد

مهش را سلخ کرد از نازکي مهتاب در شبها
اگر چه آفتاب من ميان ماهتاب آمد

گهي پيش رقيبان ستمگر گريه خواهم کرد
گهي در راه مرغان خبر پروانه خواهم شد

در خوبان زدي، خسرو، همي دانم سزا ديدي
سزاي آنچنان کاري، نمي داني همين باشد؟

خوشم کردي به دشنامي توقع بيش مي باشد
بحق آنکه در ذکرت زبانم ريش مي باشد

برو، اي جان ناخشنود، کاينها نيست جا اکنون
که بدخو پادشاهي در دل درويش مي باشد

نگارا، روزه چندم قضا شد در ره هجرت
مپوشان روي تا جانم قضاي روزه بگذارد

اگر آن جادوي خونخواره نرگس در فسون آرد
با آسوده را کز دست بيخوابي زبون آرد

شتربانا، فرود آور زماني محملش ورنه
ز آب چشم من ترسم شتر در گل فرو ماند

هزاران را ببين چون خاک در کويش پراگنده
که آن بازنده شطرنج هوس زين استخوان سازد

بدينسان کز تب هجران تنم در زير پيراهن
همي سوزد، عجب دانم که پيراهن نمي سوزد

خيالش در دلم مي گشت، پرسيدم، چه مي جويي
گياه دوستي، گفتا، ازين ويرانه مي خيزد

بناگوش بنفشه سرکش است از نالش سبزه
که تا آن سبزه در زير بناگوشش چرا رويد؟

تن نازک کجا تاب خرابيهاي عشق آرد؟
چگونه مرغ خانه در ده ويران بياسايد؟

تو حال دلم پرسي، من در رخ تو حيران
خواهم که سخن گويم، آواز برون نايد

خود کيست، نمي داني آن شوخ که پيوسته
در سينه درون باشد، از ناز برون نايد

ديوانه خوبان را عيار نگيرد کس
تا در قدم اول جانباز برون نايد

گفتم که شوم محرم در مجلس خاص تو
گفتا که حريف ما ديوانه نمي يابد