کشکول شيخ بهايي

دوم: اين که بنگري آيا در آن روز خيري بدست آورده اي يا نه؟

يک روز به اخلاص بيا در برما
گر کار تو از ما نگشايد گله کن

وليکن ترا صبر عنقا نباشد
که در دام شهوت به گنجشک ماني

چنان ميروي ساکن و خواب در سر
که مي ترسم از کاروان باز ماني

حذر از پيروي نفس که در راه خدا
مردم افکن تر از اين غول بياباني نيست

عاشقاني را که در دام تواند
کشته اي چندي و چندي بسته اي

در خلوت رضا زسوي الله روزه گير
ابليس را به سلسله ي شرع بند کن

هرگز دل من از تو جدائي طلب نبود
اين وضع در ميانه ضروري قرار يافت

در پاي گنه شد دل بيمارم پست
يارب چه شود اگر مراگيري دست

گر در عملم آنچه ترا بايد نيست
اندر کرمت آنچه مرا بايد هست

محقق طوسي در اخلاق ناصري گفت: حکيمان گفته اند، عبادت خداوندي سه ...

چون منتظران بهر زماني صد بار
جان بر درچشم آيد و دل بر در گوش

در سر کاري که درآئي نخست
رخنه ي بيرون شدنش کن درست

تا نکني جاي قدم استوار
پاي منه در طلب هيچ کار

خويشتن آراي مشو چو بهار
تا نکند در تو طمع روزگار

ترا حرفي به صد تزوير در مشت
منه بر حرف کس بيهوده انگشت

بدين قالب که بادش در کلاه است
مشو غره که اين يک مشت کلاه است

چنان راغب مشو در جستن کام
که از نايافتن رنجي سرانجام

به هشتاد و نود چون در رسيدي
بسا سختي که از گيتي کشيدي

جوابش داد پير نغز گفتار
که در پيري تو خود بگريزي از يار

از باغ جنان فتاده در دام عذاب
آدم زپي گندم و من بهر شراب

در اين هستي که يابي نيستي زود
نبايد شد به هست و نيست خوشنود

جهان چون مار افعي پيچ پيچ است
مخواه از وي کز او در دست هيچ است

بزرگي بايدت، دل در سخابند
سرکيسه به بند و گند نابند

... گاه که کسي با تو در کار دنيا هم چشمي کند، در کار آخرت با او هم ...

عمري گذشت و راه سلامت نيافتم
شرمنده اين دلم که چها در خيال داشت

پدر در فراقش نخورد و نخفت
پسر را ملامت بکردند، گفت:

نه سوداي خودشان نه پرواي کس
نه در گنج توحيدشان جاي کس

گرت عقل يار است از اينان رمي
که ديوانه در صورت آدمي

نه مردم همين استخوانند و پوست
نه هر صورتي جان و معني در اوست

نه سلطان خريدار هر بنده اي است
نه در زير هر ژنده اي زنده اي است

اگر ژاله هر قطره اي در شدي
چو خر مهره بازار از او پر شدي

قضا را من و پيري از فارياب
رسيديم در خاک مغرب به آب

چرا اهل معني بدين نگروند
که ابدال در آب و آتش روند

چو کودک به دست شناور در است
نترسد اگر دجله پهناور است

مگر ديده باشي که در باغ وراغ
بتابد به شب کرمکي چون چراغ

اگر بر شوي چون ملک باسمان
بدامن در آويزدت بد گمان

فرومانده در کنج تاريک جاي
چه دريابد از جام گيتي نماي

در کوي تو رسم سرفرازي اين است
مستان ترا کمينه بازي اين است

به شهري در، از شام غوغا فتاد
گرفتند پيري مبارک نهاد

همه شب در اين گفتگو بود شمع
بديدار او وقت اصحاب جمع

قومي که مي دهندشان از تو غافل اند
کاهل وقوف را در تقرير بسته اند

... هفتصد و پنجاه و سه در هرات اين کتاب را ديده ام، از نيکوترين ...

جوي ها بسته ام از ديده به دامان که مگر
در کنارم بنشانند سهي بالائي

سواران پي در و مرجان شدند
زسلطان به يغما پريشان شدند

نماند ازو شاقان گردن فراز
کسي در قفاي ملک جز اياز

گرت قربتي هست در بارگاه
به خلقت مشو غافل از پادشاه

شنيدم که در شدت صنعا جنيد
سگي ديد برکنده دندان ز صيد

شنيد از درون عارف آواز پاي
هلا گفت بر در چه پائي درآي

خوش آمد گل وزين خوشتر نباشد
که در دستت به جز ساغر نباشد