کشکول شيخ بهايي

... افتد. و از آنچه در «المخلاه » آورده بودم، چيزي در اين مذکور ...

پاي خود بربست و گفتا، گو شوم
در خم چوگانش غلتان مي روم

گوي شو مي گرد بر پهلوي صدق
غلت غلتان در خم چوگانش عشق

گر در اين مکتب نداني تو هجي
همچو احمد پري از نورجحي

باز جستندش ز هر موضع بسي
در مخنث خانه اي ديدش کسي

در ميان آن گروه بي ادب
چشم تر بنشسته بود خشک لب

گفت اين قوم اند چون تردامنان
در ره دنيا نه مردان نه زنان

گم شدم در ناجوانمردي خويش
شرم ميدارم من از مردي خويش

نيست ممکن در ميان خاص و عام
از مقام بندگي برتر مقام

چون ترا صد بت بود در زير دلق
چون نمايي خويش را صوفي به حلق

عقل در اين واقعه حاشا کند
عشق نه حاشا که تماشا کند

و در تمامي روزهاي زندگاني نخواهم پرسيد
که لشکريان براه افتاده اند يا امير برنشسته است؟

همين معني در قرآن گرامي آمده است که: فتلک بيوتهم خاويه بما ظلموا ...

ديد يوسف را شبي در خواب پيش
خواست تا او را بخواند سوي خويش

در سايه کاخ هاي سربرافراشته
آن گونه که سلامتش پنداري بزي

جز اين کتاب که در آن طرفه هائي است که تا روز حشر نيز ملال نياورد ...

چه خوش نازي است ناز خوبرويان
زديده رانده را در ديده جويان

اين مخلوق را دو گاو احاطه دارد
صورت گاوي بر فلک و گاوي را در زمين

و زير آن گاو و روي ديگري
خراني در آبادي ها يله گشته اند

... ابوالفرج اصفهاني که در بيت المقدس يافتم آمد: ...

ذکري از من بر اعرابي که در آنجا فرود آمده اند برگو

کسي را در عراق بزد، راستي چه هدف را دور گزيده اي

هر چند هيچ گاه نديده ام که شمشيري در نيام خويش درخشد

در جستجوي سر فرازي ها و حاصل ها از دست خواهم داد.

و جز در سايه او جائي ديگر را توان پناه برد؟

آن چنان که ديابي پررونق در مقابلش ژنده اي بيش نيست

راستي چه زود بگذشت و روزگاران ديگر در پي اش آمد

از اين رو آن که در اين دنياست و از او چشم اميد ندارد

هر چيز، در آن، بگونه اي مخالف خود، شکل مي گيرد

و اگر ايشان لمسم کنند، قدرم در چشمشان بالا خواهد رفت

بسا ناداني که مرا در جستجوي روزي، روان بيند و گويد:

نگاهدار ادب در طريق عشق و مترس
اگرچه دوست غيور است، بي محابا نيست

بسا شباني که به دوري شما بسر بردم و در آنها، مطربم شوق بود،

هم او بسال نهصد و هشتاد و يک از قزوين به پدر خويش در هرات نوشت :

تن من در قزوين و دلم نزد مقيمان سرزمين هرات است

مطلوب عارفان راستي در بندگي است و ايفاي حقوق حق سبحانه.

مينمايد چند روزي شد که آزاريت هست
غالبا دل در کف چون خود ستمکاريت هست

در گلستاني نميجنبي چو شاخ گل جاي
ميتوان دانست کاندر پاي دل خاريت هست

در طلسم دوستي کاندر تواش تاثير نيست
نسخه ها دارم اشارت کن اگر کاريت هست

اين وردي در وصف زني که گيسوانش تا پاي مي رسيد، گفت:

... اندک مکن. چرا که در ديده اش حقير آيد. ...

حال و قالي از وراي حال و قال
غرقه گشته در جمال ذوالجلال

آي سخن چينان! چسان با همه آگاهيتان در کار ما غافل ايد!

و چنان که گفتمت، مرا در اين کار، پس از خداوند تکيه بر تست.

در عشق هواي وصل جانان نکنم
هرگز گله از محنت هجران نکنم

ذره اي درد خدا در دل ترا
بهتر از هر دو جهان حاصل ترا

رنج اندر کوي تو رنجي خوش است
درد تو در قعر جان گنجي خوش است

... من همين معني را در کتاب سفر حجاز، بفارسي چنين سروده ام: ...

چه شتاب است در کرشمه و ناز
ما گرفتار روزگار دراز

تا سرو قباپوش ترا ديده ام امروز
در پيرهن از ذوق نگنجيده ام امروز