ديوان هلالي جغتايي

جاي دل در سينه بود و جاي تيرت در دلم
آن ز جا رفتست؟ اما هم چنان برجاست اين

من که در پهلوي او خود را نميخواهم زرشک
ديگري را چون توانم ديد در پهلوي او؟

بي تو در گلشن هلالي نيست خرم، بلکه او
دوزخي ديدست و خود را در عذاب انداخته

بيا، که خيزم و از شوق در برت گيرم
که نخل باغ جهاني و در بر آمده اي

بجرم آنکه در دور جمالت روي گل ديدم
بجاي هر مژه در چشم من صد خار بايستي

تو در ميدان و من چون گوي در ذوق سراندازي
تو شوق گوي بازي داري و من شوق سربازي

روي تو در آن دو زلف مشکين چه عجب؟
هر روز که هست در ميان دو شبست

ديوان عرفي شيرازي

آفتاب اين شيوه دارد اندرين حکمت بسي است
گو در آيد در حجاب و باز نگشايد نقاب

فشاندم در ازل گردي ز دامن اين زمان بينم
که نامش عالم است و مي کشد در ديده خاقانش

بي نزاعش از چه در خوبي مسلم داشتند
گر نبرد از حسن طبعم مايه اي در کار گل

بعد از اين در معبدي نالم که بي منت نهد
گوهر کام ابد در دامن تأثير آه

بستان زجاج و در جگر افشان و نم مجوي
بشکن سفال و در دهن انداز و نان مخواه

خرد در آدمي و آنگه توشان قد ورخ سنجي
هما در آشيان وآنگه تو فر آشيان بيني

بطاعت آن زمان ارزنده اي کز لذت طاعت
چو سر در سجده ماني، در جنان خود، راستان بيني

گهر جويند غواصان فطرت در ته دريا
تو در فکر همين دايم که از دريا کران بيني

برا از پرده صورت ، قدم در راه معني زن
که در هر منزلي سري ز اسرار نهان بيني

نه ترا عقد زفاف است در اين پرده ضرور
نه مرا صبر و سکون داده در اين دير خداي

در روضه چو با اين دهن تلخ بخندم
بس غوطه که در زهر دهم باغ ارم را

درس معني در کهن اوراق کس در کام نيست
ديده بگشا کين رقم برهر درو ديوار هست

جان ز شرم بي کسي داخل نمي شد در بدن
در حريم سينه کز اول غمت جا کرده بود

اگر در عشق صد طوفان شود مستغني از نوحم
وگر در عافيت بادي وزد غمخوار مي بايد

دل گم گشته ام گويا دگر در سينه باز آيد
که چون صفهاي مورم درد وغم در پيش ميگردد

که دست در خم مي زد که خون ما جوشيد
که بر فروخت که در چشم ما حيا جوشيد

اين تفاوت هست در مشرب نه در تأثير عشق
ورنه يک مي نشأه نتواند که ديگر گون دهد

تا نيابي رهبري گام طلب در ره منه
کز در دير مغان تا کعبه يک گامست وبس