ديوان شاه نعمت الله ولي

گر به مستي عربده کردي دمي
لطف فرمودي فراوان در پيش

چون روان شد از برم عمر عزيز
دل روان شد از بدن جان در پيش

درد دردش نوش کن اي جان من
تا بيابي صاف درمان در پيش

خضر رفته از پي ساقي ما
نوش کرده آب حيوان در پيش

خوش خرامان مي رود مست وخراب
نعمت الله و حريفان در پيش

هرکه او سوداي عشقش مي کند
مي کند سر در سر سوداي خويش

بود من در بود او نابود شد
فارغم از بود و از نابود خويش

ديده ام جانان جان عالمي
در ميان جان غم فرسود خويش

عارف دل در برم رقصان شده
از سماع نغمه داود خويش

در خواب خوش نمايد نقش خيال رويش
نور نظر فزايد نقش خيال رويش

هرگز خيال غيري در چشم ما نيايد
چون پرده برگشايد نقش خيال رويش

گنجي است عشق جانان درکنج دل دفينه
گر ميل گنج داري در کنج دل بجويش

ساقي بيار جامي بر فرق ما فرو ريز
اين خرقه در برما لطفي کن و بشويش

يار با ما در سماع معنوي
اين معاني را بيان است وسماع

در حريم کبرياي عشق او
هاي و هوي عاشقان است و سماع

آفتاب عالمي و عالمي در سايه ات
لطف فرمائي و کار عالمي سازي به لطف

عشق او دريا و ما در وي صدف
از صدف گوهر طلب کن اي خلف

کشف کشاف است ما را در نظر
کي بود چون کشف ما کشف کشف

در پي نقش خيال اين و آن
حيف باشد گر شود عمرت تلف

زورق اندر محيط نيست عجب
عجب است اين محيط در زورق

نور خورشيد در سپهر يکي است
شد مراتب ميان صبح و شفق

تن به جان زنده است و جان از عشق
در بدن روح ما روان از عشق

هرچه در کاينات موجود است
جود عشق است باشد آن از عشق

عاشق و معشوق و عشق آمد يکي
در سرما نيست جز سوداي عشق

عشق آمد وطرح نو در انداخت
بنياد نهاد بر همه خلق

ساقي در مي سراي عشقش
از لطف گشاد بر همه خلق

بگشود ز روي لطف و احسان
جودش در داد بر همه خلق

خوش نقش خيالي است که بستيم به ديده
درحالت بيداري و در خواب مبارک

نقش رويش خيال مي بندم
در نظر آيد و رود نازک

گر مشکک را شکي باشد به يک
کي موحد در يکي افتد به شک

ذوق بحر ما ز دريا دل بجو
يا درآ در بحر و ميجو از سمک

در نمکسار خوشي افتاده يم
هرکه چون ما اوفتد گردد نمک

بزم عشاق است و سيد در نظر
مست و دلشاديم و فارغ از غمک

شوري از عشق تو در چارسوي جان افتاد
به ازين کس نبرد بر سر بازار نمک

در هر دو جهان يکي است بي شک
آن يک بطلب زعين هر يک

در وحدت و کثرتش نظر کن
تا دريابيش هر دو نيکک

اي طالب گنج کنت کنزا
در کنج دلت بجوي بي شک

در همه آئينه روشن رو نمود
آن جمال بي مثال بر کمال

عشق سرمست است در کوي مغان
عقل مخمور است و مانده بي مجال

نعمت الله در محيط عشق او
خوش حبابي باشد از آب زلال

آينه با روي تو يکسو شده
نور تو بنموده در او اين مثال

رند سرمستيم و با سيد حريف
عاشق و معشوق دائم در وصال

سيدم ساقي است و من سرمست
باده در جام همچو آب زلال

در ولايت ولي کامل اوست
روز و شب با خدا است يعني دل

ترا خلوت سرا در ملک جان است
سراي دل طلب از گل چه حاصل

گنجيم و طلسم و شاه و درويش
در و صدفيم و بحر و ساحل

خوش گلستاني که در وي عندليب جان ما
هر زماني داستاني سازد از دستان گل

در خرابات مغان دارم مقام
باده مي نوشم ز جام جم مدام

باتمام و ناتمامم کار نيست
گرچه در کار است تمام و ناتمام

هرکه باشد خادم او حرمتي دارد تمام
بنده او بر در او عزتي دارد تمام