ديوان شمس

بت گلروي چون شکر چو غنچه بسته بود آن در
چو در بگشاد وقت آمد که درريزيم مستانه

بس شادي در شادي کان را تو به جان دادي
وز بهر حسودان را در صورت غم کرده

آن دم که دهان خندد در خنده جان بنگر
کان خنده بي دندان در لب بنهد خنده

اي سگ که ز اصحابي در کهف تو در خوابي
چون شير خدا گشتي اول سگکي بوده

در جوي روان اي جان خاشاک کجا پايد
در جان و روان اي جان چون خانه کند کينه

در ديده قدس اين دم شاخي است تر و تازه
در ديده حس اين دم افسانه ديرينه

از بانگ تو برجستم در عهد تو بنشستم
ما را تو تعاهد کن سالار تويي در ده

اندر لحد بي در و بي بام مقيمي
اي بر در و بر بام به صد ناز دويده

اي چراغ و چشم عالم در جهان فرد آمدي
تا در اسرار جهان تو صد جهان پرداخته

هله بحري شو و در رو مکن از دور نظاره
که بود در تک دريا کف دريا به کناره

چو تو جمعيت جمعي تو در اين جمع چو شمعي
چو در اين حلقه نگيني مجه اي جان زمانه

صد خمار است و طرب در نظر آن ديده
که در آن روي نظر کرده بود دزديده

در بزمگاه وحدت يابي هر آنچ خواهي
در رزمگاه محنت که آن نه و که اين نه

من آب تيره گشته در راه خيره گشته
از ره مرا برون بر در صدر منزلم نه

نيست شدم در چمن قفل بر آن در بزن
هر کي بپرسد ز من هيچ نشانم مده

دلم چو ديده و تو چون خيال در ديده
زهي مبارک و زيبا به فال در ديده

اي در طواف ماه تو ماه و سپهر مشتري
اي آمده در چرخ تو خورشيد و چرخ چنبري

اي آفتاب آن جهان در ذره اي چوني نهان
وي پادشاه شه نشان در پاسباني مي روي

آخر برون آ زين صور چادر برون افکن ز سر
تا چند در رنگ بشر در گله باني مي روي

در هر سري سوداي تو در هر لبي هيهاي تو
بي فيض شربت هاي تو عالم تهي پيمانه اي

عقل و جنون آميخته صد نعل در ره ريخته
در جعد تو آويخته انديشه همچون شانه اي

چون شمس تبريزي رود چون سايه جان در پي رود
در ديده خاکش توتيا يا کحل نور سرمدي

اي يوسف خوش نام هي در ره ميا بي همرهي
مسکل ز يعقوب خرد تا درنيفتي در چهي

در کار مشکل مي کند در بحر منزل مي کند
جان قصه دل مي کند کو عاشقي دل داده اي

در غصه اي افتاده اي تا خود کجا دل داده اي
در آرزوي قحبه يا وسوسه قواده اي