ديوان شمس

سوداي تو در جوي جان چون آب حيوان مي رود
آب حيات از عشق تو در جوي جويان مي رود

داني چرا چون ابر شد در عشق چشم عاشقان
زيرا که آن مه بيشتر در ابرها پنهان شود

حاصل عصاي موسوي عشقست در کون اي روي
عين و عرض در پيش او اشکال جادويي بود

هر کي شدت حلقه در زود برد حقه زر
خاصه که در باز کني محرم دروازه شود

دزد دلم به هر شبي در هوس شکرلبي
در سر کوي شب روان از عسسي چه مي شود

زهره عشق هر سحر بر در ما چه مي کند
دشمن جان صد قمر بر در ما چه مي کند

در اين بازار عطاران مرو هر سو چو بي کاران
به دکان کسي بنشين که در دکان شکر دارد

غمش در دل چو گنجوري دلم نور علي نوري
مثال مريم زيبا که عيسي در شکم دارد

بسي کمپير در چادر ز مردان برده عمر و زر
مبين چادر تو آن بنگر که در چادر نهان باشد

در اين درياي بي مونس دلا مي نال چون يونس
نهنگ شب در اين دريا به مردم خوار مي ماند

جز اين چرخ و زمين در جان عجب چرخيست و بازاري
وليک از غيرت آن بازار در اسرار مي ماند

درآيد سنگ در گريه درآيد چرخ در کديه
ز عرش آيد دو صد هديه چو او درس نظر گويد

دگرباره سر مستان ز مستي در سجود آمد
مگر آن مطرب جان ها ز پرده در سرود آمد

بنفشه در رکوع آمد چو سنبل در خشوع آمد
چو نرگس چشمکش مي زد که وقت اعتبار آمد

رسيدم در بياباني که عشق از وي پديد آيد
بيابد پاکي مطلق در او هر چه پليد آيد

يکي گولي همي خواهم که در دلبر نظر دارد
نمي خواهم هنرمندي که ديده در هنر دارد

در و ديوار اين سينه همي درد ز انبوهي
که اندر در نمي گنجد پس از ديوار مي آيد

تا نشکني اي شيدا آن در نشود پيدا
آن در بت من باشد يا شکل بتم دارد

در عشق چنان چوگان مي باش به سر گردان
چون گوي در اين ميدان يعني بنمي ارزد

چون بسته نبود آن دم در شش جهت عالم
در جستن او گردون بس زير و زبر آمد

چون عبهر و قند اي جان در روش بخند اي جان
در را بمبند اي جان زيرا به نياز آمد

جان به قدم رفته در کتم عدم رفته
با قد به خم رفته در حين به ميان آيد

اين عشق که مست آمد در باغ الست آمد
کانگور وجودم را در جهد و عنا کوبد

اي عقل تو به باشي در دانش و در بينش
يا آنک به هر لحظه صد عقل و نظر سازد

زهي عشق و زهي عشق که بس سخته کمانست
در آن دست و در آن شست و شما تير مکانيد