جوهر الذات عطار

تو در بحري ولي گشتي در اين موج
گهي اندر هبوط و گاه در اوج

تمامت خلق کشتي در تحير
بمانده بيخبر چون در صدف در

چنان در عشق جانان در عتابست
ز ذوق عشق جانان در خطابست

همه در من بد و من در همه گم
چو ديده قطره در عين قلزم

چو برخي در وصال و در جلالند
همش برخي نهاني در وبالند

تو در بازار دنيا باز ماندي
از آن در شهوت و در آز ماندي

نه بستست اين در و در اندرون باش
تو در معني قرآن ذوفنون باش

تو در منزل دري در صورت گل
گشادستي در اينجا راز مشکل

دل عشاق در پرواز آيد
در آندم در نمود راز آيد

ز نورش پرتوي در جان منصور
در افتاد و اناالحق زد در آن نور

نه در کونين نه در کنجي زماني
نداري در مکان هم آشياني

همه در غفلتند و رفته در خواب
در اين دريا شده کلي بغرقاب

ز دنيا در گذشت در لا قدم زد
زمين و آسمان در عين هم زد

توئي اصل خداوندي در اينجا
که ماندستي و در بندي در اينجا

در اينجا سير زن در هستي خويش
حقيقت خويش بين در هستي خويش

چو با هوش آيد آندم در نهاني
زند او دم در اينجا در معاني

در اينجا با صور در آخر کار
شود در زير گل کل ناپديدار

همه چون در طلب باشند و دارند
همه در حيرت و در رهگذارند

قفس در بسته تو در وي جهاني
بمانده زار در عين جهاني

چو اصل و فرع بيند در يکي گم
شده او در يکي، يک در يکي گم

فروغش در دو عالم اوفتادست
در آنجا پرتوي در دم فتادست

تو تن در داده در دست اين قوم
دو چشم دل شده در راحت نوم

اگر چه عقل ره در سوي او برد
ولي در عاقبت در کوي او مرد

چو نور تست افتاده در افلاک
گهر ريزست چه در بحر و در خاک

چنان در راه تو افتاده در تاخت
که هر مه در ره بود تو بگداخت