ديوان سنايي

گر ز دولت بر دمد صبحي به ناگه در شبي
عالمي روشن شود در دم از آن نور شرار

تا دل لاله سياهست و تن سيمرغ گم
طالبان را در قدم آبست و در آتش وقار

کر بدين علمي بود حکمت پديد آيد بسي
ور در آن دردي بود يوسف خود آيد در کنار

تا نه اين رحمت کند در حلقه هاي طاوها
تا نه اين مردي نمايد در حضور ذوالفقار

ني که دست شاه خوشتر باز را در شهر خصم
ني که روي ماه بهتر خاصه در دريا کنار

آنکه ديد اسرار عالم خاک زد در روي فخر
و آنکه شد در کار دلبر آب خورد از جوي عار

تا ضياع اندر دل مردست ضايع نيست کفر
آتشي بايد که افتد در ضياع و در عقار

يارب اين در علم تست و کس نداند سر اين
فضل کن بر عاشقان و راز هم در پرده دار

بر هر طرف بهشتي در هر بهشت حور
بر هر چمن کناري و در هر کنار يار

کيست در گيتي که يارد گفت با من زين سخن
کيست در عالم که او از من ندارد الحذار

اندرين بود که از نازکي و مستي و شرم
خواب مستانه در آن لحظه در آورد حشر

از خلافست اينهمه شر در نهاد بوالبشر
وز خلافست آدمي در چنگ جنگ و شور و شر

هيچ منت نيست کس را بر تو کت حق پروريد
گاه در مهد قبول و گاه در سفت ظفر

در هري اين ساحري ديدي به ترک و روم شو
تا چليپا سوختن بيني تو در چين و خزر

باد امرت در زمين چون چار عنصر پيش رو
باد نامت در زمان چون هفت سياره سمر

باز چون در بحر فکرت غوطه خوردي بهر نظم
گوهرين گردد ز بويه فضل تو در دل فکر

هيچ فاضل در جان بي نثر و بي نظمت نراند
بر زبان معني بکر و در بيان لفظ غرر

باد امرت در زمين چون چار عنصر پيش رو
باد نامت در زمان چون هفت سياره سمر

ديو هم کاسه بود بر سفره تا وهم و خيال
در ميان دين و عقلت در سفر باشد سفير

در نعيم خلق خود را خوش سخن کن چون طبيب
در جحيم خشم چون گبران چه باشي باز فير

چون ترا در دل ز بهر دوست نبود خارخار
نيست در خير تو چيزي جان مکن بر خير خير

هم رضا جويان همه مردانت خوش خوش در خشوع
هم ثناگويان همه مرغانت صف صف در صفير

تا به معني بگذري از منزل جان و خرد
گام در راه حقيقت نه در راه مجاز

آتش فکرت يکي در باطن خود بر فروز
تا مگر از نور باطن ظاهر آري در گداز

آنکه گر شعله زند آتش خشمش سوي بحر
در زمان دور شود پرده ز در و گهرش