ديوان سعدي

الغياث از من دل سوخته اي سنگين دل
در تو نگرفت که خون در دل خارا بگرفت

دانم که سرم روزي در پاي تو خواهد شد
هم در تو گريزندم دست من و فتراکت

چشم در سر به چه کار آيد و جان در تن شخص
گر تأمل نکند صورت جان آسايت

نه آن شبست که کس در ميان ما گنجد
به خاک پايت اگر ذره در هوا گنجد

برتاس در بر مي کنم يک لحظه بي اندام او
چون خارپشتم گوييا سوزن در اعضا مي برد

حاجت به ترکي نيستش تا در کمند آرد دلي
من خود به رغبت در کمند افتاده ام تا مي برد

نخواهم رفتن از دنيا مگر در پاي ديوارت
که تا در وقت جان دادن سرم بر آستان باشد

دو چشم از ناز در پيشت فراغ از حال درويشت
مگر کز خوبي خويشت نگه در ما نمي باشد

تا تو بازآمدي اي مونس جان از در غيب
هر که در سر هوسي داشت از آن بازآمد

در من اين عيب قديمست و به در مي نرود
که مرا بي مي و معشوق به سر مي نرود

آن که مرا آرزوست دير ميسر شود
وين چه مرا در سرست عمر در اين سر شود

دريغ نيست مرا هر چه هست در طلبت
دلي چه باشد و جاني چه در حساب آيد

ز بس که در نظر آمد خيال روي تو ما را
چنان شدم که به جهدم خيال در نظر آيد

هر چه در صورت عقل آيد و در وهم و قياس
آن که محبوب منست از همه ممتاز آيد

گفتي هواي باغ در ايام گل خوشست
ما را به در نمي رود از سر هواي يار

ما در اين شهر غريبيم و در اين ملک فقير
به کمند تو گرفتار و به دام تو اسير

گر چه در خيل تو بسيار به از ما باشد
ما تو را در همه عالم نشناسيم نظير

تا خود کجا رسد به قيامت نماز من
من روي در تو و همه کس روي در حجاز

تا چه خواهد کرد با من دور گيتي زين دو کار
دست او در گردنم يا خون من در گردنش

ماه و پروينش نيارم گفت و سرو و آفتاب
لطف جان در جسم دارد جسم در پيراهنش

هر کسي را هوسي در سر و کاري در پيش
من بي کار گرفتار هواي دل خويش

تو در کنار من آيي من اين طمع نکنم
که مي نيايدت از حسن وصف در اوهام

در همه عمرم شبي بي خبر از در درآي
تا شب درويش را صبح برآيد به شام

سعدي آن نيست که درخورد تو گويد سخني
آن چه در وسع خودم در دهن آمد گفتم

اگر خود نعمت قارون کسي در پايت اندازد
کجا همتاي من باشد که جان در پايت افکندم