ديوان رهي معيري

اي گريه در هلاکم هم عهد رنج و دردي
وي ناله در عذابم همراز اشک و آهي

در پناه مي ز عقل مصلحت بين فارغيم
در کنار دوست، بيم از طعن دشمن نيست نيست

تا در دلم جا گرفتي، در سينه مأوا گرفتي
بوي گل و سوسن آيد، از چاک پيراهن من

در خزان با سرو و نسرينم بهاري تازه بود
در زمين با ماه و پروين آسماني داشتم

عکس او در اشک من، نقشي خيال انگيز داشت
ماه سيمين، جلوه ها در موج دريا ميکند

در رگ و در ريشه من اينهمه گرمي ز چيست؟
شور عشقم، يا شراب کهنه ام، يا آتشم؟

مرد و زن را در طبيعت فرق نيست
فرق شان در علم و فضل و خلق و خوست

در ره عشق وطن از سر و جان خاسته ايم
تا در اين ره چه کند همت مردانه ما

ور دغل بازي کند دعوي، که دولت خواه تو
در غياب و در حضورم، بشنو و باور مکن

دارم دلي خونين، دارم دلي خونين، بي لاله رويي
افتاده چون اشکم، در خاک کويي، در خاک کويي

ديوان سعدي

ديگري را در کمند آور که ما خود بنده ايم
ريسمان در پاي حاجت نيست دست آموز را

در وهم نگنجد که چه دلبند و چه شيرين
در وصف نيايد که چه مطبوع و چه زيباست

هر شاهدي که در نظر آمد به دلبري
در دل نيافت راه که آن جا مکان توست

بر راه باد عود در آتش نهاده اند
يا خود در آن زمين که تويي خاک عنبرست

مرا و عشق تو گيتي به يک شکم زادست
دو روح در بدني چون دو مغز در يک پوست

چو گوي در همه عالم به جان بگرديدم
ز دست عشقش و چوگان هنوز در پي گوست

که در ضمير من آيد ز هر که در عالم
که من هنوز نپرداختم ضمير از دوست

بعد از تو هيچ در دل سعدي گذر نکرد
وان کيست در جهان که بگيرد مکان دوست

به جان دوست که در اعتقاد سعدي نيست
که در جهان بجز از کوي دوست جايي هست

هر چه در روي تو گويند به زيبايي هست
وان چه در چشم تو از شوخي و رعنايي هست

نه خاص در سر من عشق در جهان آمد
که هر سري که تو بيني رهين سودايياست

در که خواهم بستن آن دل کز وصالت برکنم
چون تو در عالم نباشد ور نه عالم تنگ نيست

آن چه عيبست که در صورت زيباي تو هست
وان چه سحرست که در غمزه فتان تو نيست

دلي که ديد که پيرامن خطر مي گشت
چو شمع زار و چو پروانه در به در مي گشت

دل در هوست خون شد و جان در طلبت سوخت
با اين همه سعدي خجل از ننگ بضاعت