ديوان خواجوي کرماني

گر چه از ضعف چنانم که نيايم در چشم
کيست کو در من مسکين کند از لطف نگاه

پاي دار ار عاشقي خواجو که در بازار عشق
هر زمان بيني سري در پاي دار انداخته

قدح از دست تو در خنده و از لعل لبت
هوسي در سر پر شور شراب افتاده

در شب چراغ خاوري بر مه نقاب ششتري
وز مهر رويش مشتري با زهره در کار آمده

هرگز شنيدي در ختن مشکين خطي چون يار من
يا سرو سيمين در چمن زينسان به رفتار آمده

زهي روي دل افروزت چراغ و چشم هر ديده
مرا صد چشمه در چشم و ترا صد ديده در ديده

از آن مثل تو در عالم نيامد در نظر ما را
که بي روي تو بر عالم نياندازد نظر ديده

ز دست ديده و دل در عذاب مي بودم
چو دل نماند کنون در عذابم از ديده

زلف تو در فريب دل چند کند سيه گري
چشم تو در کمين جان چند کند کمانکشي

نيست در دهر اين زمان بي گفت و گويت مجمعي
نيست در شهر اين نفس بي جست و جويت محفلي

چو مرغ در طيران آي و چون بر اوج نشستي
نزول ساز در آن خرم آشيان که تو داني

ساقيان خفتند و رندان همچنان در هاي هاي
مطربان رفتند و مستان همچنين در هاي و هوي

چون روانم بيند از دل ديده را در موج خون
گويدم در دجله نهري از فرات آورده اي

در چنين وقتي که خواجو در خمار افتاده است
جان فدا بادت که جامي خوشگوار آورده ئي

رباعيات خيام

نيکي و بدي که در نهاد بشر است
شادي و غمي که در قضا و قدر است

ديوان رودکي

در به ز خودي نظر مکن، غصه مخور
در کم ز خودي نظر کن و شاد بزي

ديوان رهي معيري

اسير عشقم و از هرچه در جهان فارغ
گداي يارم و بر هر که در دو عالم شاه

اي تازه گل که در مه بهمن دميده اي
نشکفته جز تو لاله و گل، در ميان برف

تا نپنداري که من در آتش از جوش تبم
در غم روي تو مدهوشم، نه مدهوش تبم

سايه اندام او در اشک من آيد به رقص
در ميان موج، ماه سيمتن آيد به رقص

چون خاک، در هواي تو از پا فتاده ام
چون اشک، در قفاي تو با سر دويده ام

با دل روشن، در اين ظلمت سرا افتاده ام
نور مهتابم، که در ويرانه ها افتاده ام

شمع و گل هم هر کدام از شعله اي در آتشند
در ميان پاکبازان، من نه تنها سوختم

بي تلاش من، غم عشق توام در دل نشست
گنج را در زير پا بي جستجويي يافتم

آنچه ناياب است در عالم، وفا و مهر ماست
ورنه در گلزار هستي، سرو و گل ناياب نيست