ديوان اشعار منصور حلاج

چون تو اظهار خويشتن کردي
در دل خسته نقش بست از تو

در قيود صور مباش حسين
تا رسد سر اين سخن بظهور

تا تو خورشيدوش همي تابي
ما چو ذرات در هواي توايم

قاصريم از اداي شکر هنوز
روز و شب گر چه در ثناي توايم

کي بساحل رسد دلم هيهات
در چنين بحر بي کرانه عشق

گر چه در پرده هاي شکل و صور
دوست مستور چون هيولا شد

چون در آن آستانه ره يابند
آستين بر دو عالم افشانند

دل ز غيرت بغير او ندهند
خود جز و در جهان نميدانند

در رخ ساقئي که ميداني
سالها شد که مست و حيرانند

عقل بيگانه است در ره عشق
شرح اين نکته آشنا داند

در بلا هر که سوزد و سازد
حال اين زار مبتلا داند

هست احول کسي که در ره عشق
عاشقان را ز حق جدا داند

هر که در راه عشق صادق نيست
مطلع بر چنين دقايق نيست

بت بود غير دوست در ره عشق
بت پرستيدن از تو لايق نيست

هر که يکذره غير مي بيند
در ره عشق جز منافق نيست

بگذر از بار نامه هستي
تا در آن بارگاه يابي بار

دفتر درد عشق را کافي ست
در هدايه مجو روايت عشق

هيچ عاشق کنار دوست نيافت
عشق تا در ميان نشد پيدا

تا جهان است فتنه اي چون عشق
در زمين و زمان نشد پيدا

تا حسين از حديث عشق نگفت
در بر اين و آن نشد پيدا

بفراقم مکش که در قدمت
گر بميرم ز مردنم غم نيست

در بيان صفات خويش اي عشق
هم تو برگو که تو بجاي مني

دل شوريده هر چه ميطلبيد
دارد آن جمله در کنار امروز

در خرابات عشق هست حسين
مست آن چشم پر خمار امروز

عشق در ملک دل چو سلطان شد
شحنه عقل از ميانه بجست

چون گشادم سر جريده عشق
در دلم نقش اين حديث به بست

اي ساقي اهل عشق برخيز
در جام صفا مي وفا ريز

بر آتش ما بريز آبي
هر دم چه دمي در آتش تيز

در ده قدحي ز باده عشق
تا وا رهم از کتابخانه

شد غرق عرق گل اي سمنبر
از شرم تو در گلابخانه

ايساقي اهل درد در ده
زان مي که ز هستيم کند دور

آمد مي عشق باز در جوش
اي رند بيا و باده مينوش

در ميکده با مهي که داني
مينوش شراب و پند منيوش

با يار چو خلوتي گزيديم
در بر رخ غير او به بستيم

خواهيم نشست در خرابات
صد طعنه ز اهل زهد گو باش

بيگانه شدم ز خويش و ديدم
در نقش وجود خويش نقاش

تو بنده خود شمار ما را
هر چند که ما نه در شماريم

چون از پي جرعه اي از اين مي
عمري است که ما در انتظاريم

عالم ز تو ظاهر است ليکن
در عين ظهور خود نهاني

اي در يتيم از چه بحري
وي لعل مذاب از چه کاني

الا اي گوهر بحر مصفا
که در عالم توئي پنهان و پيدا

ز هر آئينه ديداري نمودي
بهر چشمي در او کردي تماشا

جهان آسوده در کتم عدم بود
برآوردي ز عالم شور و غوغا

وليکن عاشقان با ديده دوست
جهان گم ديده در نور تجلا

منم معذور اي عشق ار بگويم
چو چشمم گشت در نور تو بينا

که در عالم نمي بينم بجز يار
و ما في الدار غيرالله ديار

خزينه خانه اسم و صفت را
چو در بگشاد و خلق کون بنواخت

شهنشه را در اين جلباب صورت
بوحدت هيچکس چون يار نشناخت

در اين عالم براي سلب روپوش
ز عشق آوازه يغما درانداخت

حسين آن ديد و در ميدان معني
سمند بادپا زينگونه ميتاخت

که در عالم نمي بينم بجز يار
و ما في الدار غيرالله ديار

کجا در چشم من آيند اغيار
چو با عشق تو يار غار گشتم

چو حلقه پيش در خود را بمانده
نديدم خلوت اسرار گشتم

که در عالم نمي بينم بجز يار
و ما في الدار غيرالله ديار

جهان را زندگي از تست زيرا
همه عالم تن و در وي تو جاني

ز خود فاني شو اي دل در ره عشق
که تا يابي بقاي جاوداني

که در عالم نمي بينم بجز يار
و مافي الدار غيرالله ديار

بده امروز جام ديگر ايدوست
که از دردي دردت در خمارم

مرا اي عشق برگير از ميانه
که تا دلدار آيد در کنارم

که در عالم نمي بينم بجز يار
و مافي الدار غيرالله ديار

که در عالم نمي بينم بجز يار
و ما في الدار غيرالله ديار

قدم سازند از سر عاشقانت
در آن راهي که پايانش تو باشي

خليل الله زاتش کي هراسد
چو در آتش نگهبانش تو باشي

هميشه عاقبت محمود باشد
در آن کاري که سامانش تو باشي

چو جانان خلوتي در جان گزيند
دلا بايد که دربانش تو باشي

که در عالم نمي بينم بجز يار
وما في الدار غيرالله ديار

در طريق وفا ز روي صفا
جان کن ايثار اگر وفا داري

دفتر درد عشق را کافي است
در هدايه از او روايت نيست

دامن عشق گير در ره دوست
که جز او رهبر هدايت نيست

زان مصاحف که سر عشق در اوست
سوره يوسفي يک آيت نيست

کي شناسي رموز ما اوحي
گر در آيت ترا درايت نيست

هر دم از درد او بنال حسين
در ره دوستي شکايت نيست

سينه مشکوة و دل زجاجه اوست
نور عشق رخت در او مصباح

چون بدان بحر آشنا گشتي
بکش از تن لباس در توئي

نه فلک را حباب بشمارم
در چنين بحر بيکران که منم

بسته باشد هميشه راه فنا
در چنين ملک جاودان که منم

اي معاني شناس نيست بديع
گر بگويم در اين بيان که منم

هم تو در خود جمال ما بنگر
که تو آئينه مصفائي

در مقاميکه نفي و اثباتست
ما همه لاي محض و الا تو

مثنوي معنوي

کز نيستان تا مرا ببريده اند
در نفيرم مرد و زن ناليده اند

در غم ما روزها بيگاه شد
روزها با سوزها همراه شد

در نيابد حال پخته هيچ خام
پس سخن کوتاه بايد والسلام

گر بريزي بحر را در کوزه اي
چند گنجد قسمت يک روزه اي

کوزه چشم حريصان پر نشد
تا صدف قانع نشد پر در نشد

جسم خاک از عشق بر افلاک شد
کوه در رقص آمد و چالاک شد

بود شاهي در زماني پيش ازين
ملک دنيا بودش و هم ملک دين

مرغ جانش در قفص چون مي طپيد
داد مال و آن کنيزک را خريد

آن يکي خر داشت و پالانش نبود
يافت پالان گرگ خر را در ربود

شه طبيبان جمع کرد از چپ و راست
گفت جان هر دو در دست شماست

هر که درمان کرد مر جان مرا
برد گنج و در و مرجان مرا

هر يکي از ما مسيح عالميست
هر الم را در کف ما مرهميست

رفت در مسجد سوي محراب شد
سجده گاه از اشک شه پر آب شد

چون به خويش آمد ز غرقاب فنا
خوش زبان بگشاد در مدح و دعا

آن خيالي که شه اندر خواب ديد
در رخ مهمان همي آمد پديد

گفت معشوقم تو بودستي نه آن
ليک کار از کار خيزد در جهان

بي ادب تنها نه خود را داشت بد
بلک آتش در همه آفاق زد

مايده از آسمان در مي رسيد
بي شري و بيع و بي گفت و شنيد

زان گدارويان ناديده ز آز
آن در رحمت بريشان شد فراز

هر که بي باکي کند در راه دوست
ره زن مردان شد و نامرد اوست

قصه رنجور و رنجوري بخواند
بعد از آن در پيش رنجورش نشاند