ديوان سلمان ساوجي

کرد زر مغربي در آستين بهرنثار
آيد از مشرق برت هر روز صبح راستين

جز دهانت هيچ نايد در ضمير خرده دان
جز لبت نقشي نبندد ديده باريک بين

روي پنهان مي کند در قلب عقرب آفتاب
چره ات چون مي شود پيدا ززلف عنبرين

نيستي آگه که چشمم در تمناي لبت
خاک کويت را به خون لعل مي سازد عجين

مشک در سوداي چين زلفت از آهوبريد
خود بدين سودا بريد ايام ناف مشک چين

آسمان لطفي ندارد ورنه کي در دور او
خارکش بودي گل نازک مزاج نازنين

کرده راسخ حيله گرگين و زور پيل تن
در مزاج روبه و طبع پلنگ خويش بين

گفت مشتي گر زند صدسال بر ديوار سر
در نيفتد کاهي از ديوار اين حصن حصين

آسمان مزدور کار اوست زان زين آستين
مي رود هر شب درستي مغربي در آستان

پادشاها بنده از بهر نثار آورده است
دامني در بردرت وانگه چه درهاي ثمين

مثال نرگس رعنا بعينه گويي
که در چمن به تماشاي لاله و نسرين

نگر به لاله و نرگس کلاه زر در سر
چنين روند لطيفان به باغ روز چنين

ازان گذشت که در روزگار احسانت
براي رزق کسي خون خورد به غير چنين

زبان سوسن آزاده در حديث آيد
اگر کند به ثناي تو اين سخن تلقين

شد وجودي نازنين، صافي تر از آب حيات
در ميان خاک ريزان، «طيب الله ثراه »

در ميان خاک پنهان چون تواند ديدنش
آنکه نتوانست ديدن کرد مشکين گرد ماه؟

از لطافت بود چون جان بلکه نازکتر زجان
نازنين جاني که بودش در همه دل جايگاه

اي دريغ آن سرو باغ کامراني کآسمان
کرد در طفلي چو گل پيراهن عمرش قباه!

منت ايزد را که ذات خسرو گيتي پناه
در پناه صحت است، از فيبض الطاف اله

سربرآب چشمه تيغت برآرد عاقبت
گرچه در گرداب گردون مي کند خصمت شناه

تانپندارت کسي کز تب تنت در تاب شد
تابدين علت به ذاتت هيچ نقصان يافت راه

گر نبودندي دولالا عنبر و کافور نام
روز و شب را خود نبودي در سرايت جايگاه

تا نبيند ماه رويت را زعزت آفتاب
مي کشد هر ماه نيلي آتشين در چشم ماه

خاک درگاهت به صد ميل زر سرخ آفتاب
روشنايي راکشد در ديده هر روزي بگاه

تو را چهي است معلق زچشمه خورشيد
فتاده خال سياهت چو سايه در بن چاه

بدان دو چشم مکحل نظر در آينه کن
ببين که خانه مردم چرا شدست سياه

حکايت سر زلفين توست در اطراف
عبارت لب و دندان توست برافواه

نظر بر آنکه تو در چشم ما کني گذري
نموده ام همه روزه چشمها بر راه

به غير کاهربا، در زمان معدلتش
کسي به غصب نيارد ربود برگي کاه

کسي که تابع راي تو گشت چون خورشيد
کسي در او نتواند دلير کرد نگاه

براي خرج عطاي کف تو مسکين کان
چه جان بکند و در آخر نماند طاب ثراه

نزد به عهد تو در رودبار بربط ره
وليک فاخته را رود چنگ زد صد راه

برآن سرم که کشم پاي فقر در دامن
برم به ملک قناعت زدست آز پناه

اين خليل آذرست آزر برو ريحان شده
يا خضر، در عين ظلمات آب حيوان يافته

گوهر پاک وجود در درج فطرت است
چون «کليم الله » خلاص از موج بحران يافته

عقل کامل رأي خود را نزد رأي کاملت
با کمال معرفت در عين نقصان يافته

شهسوار همتت افلاک را در روز عرض
چون غبار نيلگون بر سمت ميدان يافته

گلشن نيلوفري را خادمان مجلست
شبه نرگس داني از مينا در ايوان يافته

صبحدم زان غم که ناگه بر تو بادي بگذارد
آتشين دل در بر خورشيد لرزان يافته

کرده دستت در کنار سايلان شکرانه را
هر سرشک لعل و کان بر چهره کان يافته

در جنابت کز طهارت چون جناب مصطفاست
بنده خود را گاه سلمان گاه حسان يافته

با همه خردي، دهان توست در روز سفيد
آشکارا کرده دلها غارت، و پنهان شده

در مغيلان گاه عشقت خستگان درد را
زخم هر خار مغيلان مرهم و درمان شده

سالکان راه عشق از تاب خورشيد رخش
در پناه بارگاه سايه يزدان شده

تا درست مغربي مهر در ميزان شده
هست باد مهرگاني زرگر بستان شده

شاخ گلبن را نگر در اشتياق روي گل
ريخته رنگ از هوا، از مهرجان لرزان شده

ملک چوبين کرده غارت لشکر باد خزان
گنج بادآورد خسرو در رزان لرزان شده

ساقيا! در کارگاه رنگ رز نظاره کن
چون خم عيسي ببين، بر گونه گون الوان شده

در خمستان رو خم سربسته خماربين
شاهد گل روي مصرعيش را زندان شده

ظاهرا هم شيره انگور بوده در ازل
آب حيوان چون کفيل عمر جاويدان شده