ديوان مسعود سعد سلمان

کز نيش خسک دارم در زندان من
پوشيده به بهرمان همه جامه و تن

در حبس شدم به مهر و مه قانع من
کاين روزم گرم دارد آن شب روشن

دعوي دلست با توام بند مزن
وآنک در حکم عشق و اينک تو و من

مشک از سر زلفين تو بويم پس ازين
گرد در تو بديده پويم پس از اين

دل بست شود چو سرفرازد با تو
تن بگدازد که در گدازد با تو

آني که بري دست نيازد با تو
در خوبي همعنان که بتازد با تو

جان در تن من بيش نپايد بي تو
خود جان پس ازين کار نياد بي تو

هرگز نرسد به لطف در مهر چو تو
بت را نبود حلاوت چهر چو تو

در حسن نزائيد مه و مهر چو تو
اي مهر نديده اند بد مهر چو تو

گر شاخ هواي تو نرفتم بر کو
در تاريکي سکندرم گوهر کو

زيرا که در آرزوي روي و بر تو
اين پيرهن تو گشت و آن معجر تو

شمشير تو قهرمان اعدا گشته
در جمله تو را ملک مهيا گشته

هر چند که بر کوهم در شب ز اندوه
گريان باشم تا به گه بانگ خروه

بزم تو شها چشم نهادند همه
در بندگي تو دست دادند همه

امروز منم چو ماري اندر سله اي
ز آوازه من در اين جهان ولوله اي

دانم که وفا ز دل برانداخته اي
با آنکه مرا عدوست در ساخته اي

بر شعر مرا دليست اي بار خداي
در مدح و ثناي خسرو مدح آراي

در بوسه لب تو گويدم مي بيني
هرگز شکر سرخ بدين شيريني

در ديده عهد دوست چون دود شوي
زينگونه به کام دشمنان زود شوي

اي چرخ تو در دهان عالم دادي
کاي دولت شيرزاد باقي بادي

عشق آتشي افروخت که از بسياري
در دوزخم افکند همي پنداري

اي بخت مرا سوخته خرمن کردي
بي جرم دو پاي من در آهن کردي

در جمله مرا به کام دشمن کردي
با سگ نکنند آنچه تو با من کردي

در پيش گل وصال ما را بويي
وز پس همه ساله عيب ما را جويي

اي راوه اگر بهشت پيداست تويي
چيزي که در او ملک مهيا است تويي

از مستي عز و ناز هشيار شدي
در جمله ز خواب دير بيدار شدي

نالنده تر از نايم در قلعه ناي
همسايه ماه گشتم از تندي جاي

در خوبي از آفتاب مشهورتري
اي مه ز مه دو هفته پرنورتري

امروز نيام خنجر ملک تويي
آيا ديدي که بر در ملک تويي

چون موي شدم رنج هر بيدادي
در عشق نديد کس چو من ناشادي

اي تن چه تني که تا شدي فرهنگي
با چرخ و زمانه در نبرد و جنگي

در تو نکند اثر همي دلتنگي
بگداز و بريز اگر نه روي و سنگي

سوگند همي داد که از بهر خداي
اي عهد شکسته در سفر بيش مپاي

توصيفات مسعود سعد سلمان

گلوي وصل من از تيغ هجر خويش مبر
که ذبح حيوان در مذهب تو نيست روا

ميزبان کرد مرا دوش بتم
آن گرانمايه تر از در خوشاب

بدان سبب که تو خورشيدي و روا نبود
که روز روشن در زير گل رود خورشيد

اي نگاري که ز خوبي رخت
حور در خلد گرفتار بماند

رخ تو حسن به پرگار بزد
در ميان نقطه پرگار بماند

آن دلفريب دلکش و آن دلرباي دلبر
با صد هزار کشي خندان درآمد از در

تنبول کرده آن بت تنبول کرده پيدا
سي و دو نار دانه در نار دانش اندر

چو نيلوفر انس تو با حوض آب
چو لاله همي جاي تو در خضر

چو مته تو شدم در غم تو سرگردان
بسان چوب تو از اسکنه شدم دلريش

گوي و دلم دو کوي به پيشش در
هر دو غمي ز زخم فراوانش

چنان نگاشت تو گفتي که کاغذ آينه بود
پديد گشت در او روي آن بديع صنم

در باغ تو تا که باغبان باشي
لاله بگه خزان نيايد کم

خرم شده باغ از تو چون جنت
چون باغ تو باغ نيست در عالم

آمد به عرض گاه دلارام من فراز
پيش بساط عارض در جمله حشم

از فرقت تو بر من تاريک دهر
در وصلت تو روشن بر من جهان

در طبع تو همي ز تو زايد گهر
وز آفتاب زايد گوهر به کان

نتوان به تو رسيدن جانا همي
در آفتاب و ماه رسش کي توان

اي بت صياد جز از تو که ديد
صيدي که صيد کند در جهان

اي لب تو چنانک زو در عمر
نتوان شهد و نوش نوشيدن

يا از براي آن زده اي تا شوي
بر رگ زدن دلير چو من در سخن

در دندانت تا عقيق شدست
لعل گشته ست جزع ديده من

چنگ تو در چنگ تو از چنگ تو
همچو من عشق تو کوژونوان

در غم هجران تو خاموش بود
از طرب وصل تو دارد فغان

از انده بنفشه بتا ارغوانت رست
در خار باز رست گل ارغوان تو

از باغ مکن بيش بنفشه که بنفشه
در نسبت زلف تو همي دارد دعوي

نگارينا نرستي ز آب و در آب
سبک رفتاري و نيکو شناهي

بلي تو ماهي سيمي و هرگز
نترسد در ميان آب ماهي

کنارم آبگيري هست و در وي
تواني آشنا کرد ار بخواهي

اي يار ماهروي طبيبي و حاذقي
در دست توست جان پدر جان هر کسي

هستت ز نخ بلورين گوي و در آن بلور
پيدا خيال حسن لطيفي و دلبري

دارند صورت پري اندر بلور و تو
گوي بلور داري در صورت پري

ور نبودي مي عزيز اکنون که من گويم همي
کي عزيزش داشتي شاه جهان در بزمگاه

بنشين و طرب فزاي و مي خواه
در دولت شهريار اعظم

تو شاد نشين که دشمن تو
از هول تو جان داد در غم

در نوبهار ملک قدح گير و باده نوش
کز ملک تو خزان جهان گشت نوبهار

هر که او چشم در خرد بگشاد
حرز و تعويذ باده بر جان بست

اي خلق همه ز عدل و جودت
در گيتي ايمن و توانگر

در جهان هر که هست فرزانه
به پسندد نشاط جان پرورد

چو مهر مضي تاب و بر خلق تاب
چو سرو سهي بال و در ملک بال

زيرا رسيده ايم به دولت به کام خويش
در ملک و دولت ملک و شاه کامران

آنکه صاحبقران نديد چو او
در جهان هيچ وقت و هيچ قران

شعرهاي شهره از من دار گوش
در ثناي شهريار شهر گير

تا سرير و تاج باشد در جهان
باد ازو افراخته تاج و سرير

من ز بهر سماع خواهم گوش
بي سماعم مدار در هر حال

شه ملک ارسلان که عالم را
غرقه کردست در عطاي فره

مي خور و در ساز گيتي دل مبند
ساز گيتي خود همي سازد خداي

رام روز است بخت و دولت رام
اي دلارام خيز و در ده جام

اين باده را اگر نه چنين باشدي بدانک
اين منزلت نبودي در بزم شهريار

در بوستان نشين و مي لعل نوش
زيرا که سبز گشت همه بوستان

شکر جوي از جود خورشيد ملوک
مدح خوان در صدر سلطان جهان

اي آفتاب روي بده باده اي که آن
در روشني حکايت گويد ز آفتاب

بر ياد خسروي که چو مي ياد او خورم
آب حيات گردد در دست من شراب

نشاط و طرب تا بود در جهان
دلش باد جاي نشاط و طرب

باده در ده که عمر بي باده
نيست نزديک بخردان محسوب

ديوان فيض کاشاني

کردي تجلي بي نقاب تابانتر از صد آفتاب
ما را فکندي در حجاب از ابر استدلالها

آثار خود کردي عيان در گلشن حسن بتان
تا سوي حسن بي نشان جانها گشايد بالها

هان رستخيز جان رسيد شد در بدن زلزالها
افکند تن اثقالها بگشود جانرا بالها

گفت اين زمين اخبارها وحي آمدش در کارها
از «ربک اوحي لها» کرد او عيان احوالها

جان مرا جان توئي لعل مرا کان توئي
در دل ويران توئي گنج نهاني مرا

اي گشاد بندهاي بسته تو
بسته تو بند ما در زاد ما

اي که هستي در دل ما روز و شب
وقت جوش لطف ميکن ياد ما

آتشي از عشق خود در ما زدي
تا بسوزي هم دل و هم جان ما

خوش بسوزان ما در اين آتش خوشيم
تيزتر کن آتش سوزان ما

اي بما آثار صنع تو بديد
وي تو پنهان در درون جان ما

تکبير چون کنيم مجال سوي مده
در ديده بصيرت والا مقام ما

وقت رکوع مستي ما را زياده کن
در سجده ساز ذروه اعلي مقام ما

در لجه شهود شهادت غريق کن
از ما بگير مائي ما سلام ما