ديوان امير خسرو

چون در نگيرد سوز من با شمع رويش، دل ازان
رو سوي ديوار آورم، در شب به ماتم اوفتم

زآيينه مردم تا چرا گيرد خيالت را به بر؟
بهر چه در زلفت رود، در غيرتم از شانه هم

آن نه منم که از جفا دست ز يار در کشم
يا پس زانوي خرد پاي قرار در کشم

بود ز عقل پيش ازين باد غرور در سرم
پيش در تو خاک شد آن همه کژ کلاهيم

گر گذر افتد ترا در کوي جانان، اي نسيم
خدمت من عرضه کن در خدمت يار قديم

آشنا بايد که گيرد دست خسرو، زان زمين
هين در آبم، زانکه چون درياست، در جوشش کنم

دوش مي گفتي و چشمم در خيالت در نبست
گر چنين باشد، مگر از خانه شان بيرون کنم

گر نترسم زان که در خونابه ماند يار من
برکشم ديده به جاي ديده او را در کشم

او نهد تير بلا را در کمان ناز و من
جان نهم در پيش و بر دل منت جاني نهم

گاه گاهي به سر زلف تو در مي آيم
با دلي در هم و آن هم ز غمت خون شودم

تا خيال رخ خوب تو مرا در نظر است
مي نمايد همه ملک دو جهان در نظرم

اي خوش آن شب که به ياد رخ تو مي خفتم
در دلم بودي و در خواب همان مي ديدم

دل صد پاره که صد جا گرهش بر بستم
نقد عشقي است که در هر گرهي در بستم

باز آ که شهر بي تو تاريک و تيره باشد
در شهر بي تو نتوان، والله که در جهان هم

رحمي که بر در تو غريب اوفتاده ام
در خون دل ز دست تو چون جام باده ام

هر شب فتاده بر در تو خاک در خورم
يک شب مگر ز بام تو سنگي دگر خورم

چون دل ز گفت ديده مرا سوخت در به در
بيرون کشم، به پيش دل مبتلا نهم

تن چو موي مرا بگسل و بسوز در آتش
که پي گسست در آمد غمت به شخص چو مويم

دلم به خدمت او بود دوش گفت که خسرو
تو داني و در مسجد که من سگ در اويم

چه روز بود که افتاد در سر اين سودا
که دل به مهر و زبان در دعا گرو کردم

از سرم در گذران خواب خوشت خوش بادا
عاشقم من همه شب در غم و سودا باشم

رسيده موسم نوروز و هر کس در گلستاني
جهان در چشم من زندان، چه ايام بهارست اين؟

گهي از رخ فشاندگان گرد و گه در دامن افگندن
گهي بر روي بردن دست و گه در آستين کردن

شبي، اي آفتاب حسن، در مهتاب گشتي کن
در و ديوار را از سايه خود جانور گردان

برفت از ياد خسرو زاد و بوم کهنه در کويش
چو مرغي در قفس ماند، فرامش گرددش مسکن