اقبالنامه نظامي

نهنگان دريا گشايند چنگ
که جويد گهر در دهان نهنگ؟

گرآيي براين در دليري مکن
تمناي بالا و زيري مکن

نمايد که در حضرت شهريار
پيام آورم باز خواهيد بار

هرانچ او ندارد در انديشه جاي
سوي آفريننده شد رهنماي

حصاريست اين بارگاه بلند
در او گشته انديشها شهر بند

بسا کس که من ديده انگاشتم
خيالش در انديشه بنگاشتم

دو پرگار برزد جهان آفرين
در اين آفرينش دران آفرين

خيال همه خوابها خانگيست
در آن آشنائي نه بيگانگيست

چو نقش حريفي شگفت آيدش
دغا باختن در گرفت آيدش

مزاج همه در هم آميختند
وز او رستنيها برانگيختند

چه معجز بود در سخن ياورم
که دارند بينندگان باورم

بهر دولتي کاوري در شمار
سجودي بکن پيش پروردگار

مکن جز به نيکي گرايندگي
که در نيکنامي است پايندگي

مياميز در هيچ بد گوهري
مده کيميائي به خاکستري

ز گوهر فشان کلک فرمانبرش
نبشته چنين بود در دفترش

سلامت در اقليم آسودگيست
کزين بگذري جمله بيهود گيست

پلنگست در ره نهان گفتمت
دليري مکن هان وهان گفتمت

نبيني که در گرمي آفتاب
حرامست برزيره جز زيره آب

ز گنج سخن مهر برداشتم
درو در ناسفته نگذاشتم

نظر چون در آيينه انداختم
درو صورت خويش بشناختم

ز مقدونيه روي در راه کرد
به اسکندريه گذرگاه کرد

منادي برانگيخت تا در زمان
ز بيداد او برگشايد زبان

در آن ژرف دريا شگفتي بماند
که يونانيش اوقيانوس خواند

سکونت نمودن در آن تاختن
بهر ده قدم منزلي ساختن

دل آشنا را برافروختي
به بيگانگان دين در آموختي