ديوان سعدي

از در خويشم مران کاين نه طريق وفاست
در همه شهري غريب در همه ملکي گداست

چو نيلوفر در آب و مهر در ميغ
پري رخ در نقاب پرنيانست

خورشيد بر سرو روان ديگر نديدم در جهان
وصفت نگنجد در بيان نامت نيايد در قلم

در دام تو محبوسم در دست تو مغلوبم
وز ذوق تو مدهوشم در وصف تو حيرانم

تا من در اين سرايم اين در نديده بودم
کامروز پيش چشمم در بوستان گشادي

بي تو در هر گوشه پايي در گلست
وز تو در هر خانه دستي بر سري

چو سرو در چمني راست در تصور من
چه جاي سرو که مانند روح در بدني

عجب در آن نه که آفاق در تو حيرانند
تو هم در آينه حيران حسن خويشتني

مطربان گويي در آوازند و مستان در سماع
شاهدان در حالت و شوريدگان درهاي و هوي

مانند تو آدمي در آباد و خراب
باشد که در آيينه توان ديد و در آب

مواعظ سعدي

مردان راهت از نظر خلق در حجاب
شب در لباس معرفت و روز در قبا

چنانکه در نظري در صفت نمي آيي
منت چه وصف بگويم تو خود در آينه بين

در در نظر و گهر در انبار بود
آنجا همه کس يار وفادار بود

بوستان سعدي

چو شيرش به سرپنجه در خود کشيد
دگر زور در پنجه در خود نديد

نه در مردي او را نه در مردمي
دوم در جهان کس شنيد آدمي

معاني است در زير حرف سياه
چو در پرده معشوق و در ميغ ماه

سر آورد و دست از عدم در وجود
در اين جود بنهاد و در وي سجود

کس از مرد در شهر و از زن نماند
در آن بتکده جاي در زن نماند

گلستان سعدي

قرار در کف آزادگان نگيرد مال
نه صبر در دل عاشق نه آب در غربال

در بيابان خشک و ريگ روان
تشنه را در دهان چه در چه صدف

مسکين حريص در همه عالم همي رود
او در قفاي رزق و اجل در قفاي او

ديوان سلمان ساوجي

بقعه اي بيني چودريا در تموج زاضطراب
مردمي در وي چو در دريا غريق اضطرار

ذکر تيغت در يمن خونابه گرداند عقيق
ياد لطفت در عدن در دانه گرداند مياه

آنکس نسيم خاک در تست در دماغ
در هم کشيد چو غنچه ز بوي گلاب، روي

عاشق نديد، در حرم دل، جمال يار
بر غير يار، تا در انديشه، در نبست